کلمه «افسردگی» را این روزها زیاد میشنویم، انگار که بخشی از زندگی مدرن شده باشد. افسردگی روی فکر، عمل و احساسات تأثیرات مخربی میگذارد. اما آیا هر غم و رنج و ناراحتی الزاماً افسردگی نامیده میشود؟ آیا این بیماری نگرانکننده است و عواقب ناگواری دارد؟
طبق آمار سازمان بهداشت جهانی ۳۵۰ میلیون نفر در دنیا از اختلال افسردگی رنج میبرند. پیش از هرچیز یک تعریف مختصر از افسردگی داشته باشیم.
افسردگی چیست؟
اولین قدم برای درمان افسردگی و جلوگیری از افسردگی شدید، شناخت علائم افسردگی است.
انواع افسردگی
بنیاد روانپزشکی آمریکا بر اساس DSM۵ انواع افسردگی را تعریف کرده که در ادامه هرکدام را به صورت مختصر توضیح خواهیم داد.
افسردگی بالینی (اختلال افسردگی عمده یا ماژور)
تشخیص افسردگی عمده به این معنی است که ما حداقل به مدت دو هفته، اکثر روزها احساس ناراحتی یا از دست دادن علاقه به انجام فعالیت هایی که قبلا از آن لذت می بردیم را داشته باشیم که با علائم دیگری مثل ناامیدی، احساس بی ارزش بودن، اختلال خواب و تغییر اشتها همراه باشد. این نوع از افسردگی شدیدترین و شایعترین نوع است.
اختلال افسردگی مداوم یا افسردگی خفیف
شدت این نوع از اختلال افسردگی خفیف تا متوسط است (از اختلال افسردگی عمده همیشه خفیفتر است) و علائم آن حداقل دو سال طول میکشد. قبلا به این نوع اختلال دیستایمیا گفته میشد.
اختلال بینظمی خلق مخرب
این نوع اختلال باعث ایجاد تحریکپذیری شدید و مزمن و عصبانیت های انفجاری در کودکان میشود. شروع آن معمولا از سنین ۱۰ سالگی است.
اختلال ناخوشی پیش از قاعدگی
نشانه افسردگی در pms چیست؟ در این نوع اختلال ممکن است علائم سندرم پیش از قاعدگی را همراه با اختلالات خلق مثل تحریکپذیری شدید، اضطراب و افسردگی داشته باشیم. این علائم معمولا چند روز پس از شروع قاعدگی فروکش میکنند اما در همان زمان بروز ممکن است به اندازهای شدید باشد که روی زندگی روزانه ما تاثیر منفی بگذارد.
اختلالات افسردگی ثانویه به برخی بیماریهای جسمی
برخی شرایط بالینی مثل کمکاری تیروئید، سرطانها، بیماریهای قلبی، پارکینسون و … تغییراتی در بدن ما به وجود میآورند که میتواند باعث افسردگی شود. در صورت بهبود شرایط و بیماریهای ذکر شده افسردگی نیز خود به خود به دنبال آن از بین میرود.
افسردگی فصلی
افسردگی فصلی نوعی از اختلال افسردگی عمده است که فرد با تغییرات فصل علائم افسردگی را بروز می دهد و معمولا در فصلهای پاییز و زمستان ظاهر شده، و در فصل بهار و تابستان از بین میرود.
افسردگی پیش از زایمان و افسردگی بعد از زایمان
افسردگی قبل از زایمان در دوره حاملگی اتفاق میافتد، در حالی که افسردگی پس از زایمان کمتر از ۴ هفته بعد از تولد نوزاد ظاهر میشود.
هر دو نوع این افسردگیها به عنوان افسردگی عمده با شروع حول زایمان در نظر گرفته میشود.
افسردگی غیر معمول (آتیپیکال)
علائم این نوع افسردگی که به آن افسردگی ماژور با خصوصیات غیرمعمول هم گفته میشود، اندکی با افسردگی ماژور(عمده) متفاوت است.
تفاوت اصلی آن با افسردگی ماژور این است که در این اختلال بهبود موقت خلق در پاسخ به اتفاقات مثبت دیده میشود. سایر علائم کلیدی افسردگی غیرمعمول شامل افزایش اشتها و حساسیت به طرد شدن از طرف دیگران است.
افراد دارای اختلال دو قطبی نیز دورههایی از افسردگی به همراه دورههایی از مانیا را تجربه خواهند کرد.
علائم جسمی افسردگی و اضطراب
مشکلات خواب در افسردگی
مشکل در به خواب رفتن یا ناتوانی در حفظ روند خواب (مانند از خواب بیدار شدن در ساعات اولیه بامداد وناتوانی در دوباره خوابیدن) در افراد مبتلا به افسردگی بسیار شایع است.
البته تعداد کمی از مبتلایان به افسردگی هم دچار خواب بیش از حد میشوند.
درد قفسه سینه در افسردگی
درد قفسهسینه ممکن است نشانه وجود مشکلات بسیار جدی مانند ناراحتی قلبی و مشکل ریوی باشد. گاهی هم مشکلات معده با درد قفسهسینه همراه است. پس اگر در قفسهسینه درد احساس میکنیم حتما باید به پزشک مراجعه کنیم تا علت آن مشخص شود.
اگر پزشک برای درد قفسهسینه علت خاصی نیافت، شاید افسردگی باعث ایجاد آن باشد.
افسردگی خطر بیماریهای قلبی را افزایش میدهد. جالب است بدانیم این رابطه دو طرفه است، یعنی کسانی که حمله قلبی یا سکته قلبی را تجربه کردهاند هم، بیشتر از دیگران در معرض ابتلا به افسردگی هستند.